Παράξενα όντα

Απολαμβάνω σαν τρελός την ανάγνωση κριτικών από θεατές στο Αθηνόραμα. Ειδικά με αυτούς που είναι φως φανάρι βαλτοί από τους συντελεστές της παράστασης (ή είναι και οι ίδιοι οι συντελεστές) για να την εκθειάσουν και να τη γεμίσουν αστεράκια. 


Για κακή μου τύχη, έπρεπε να παρακολουθήσω μια από αυτές τις παραστάσεις που ανεβάζουν κάτι κατεστραμμένοι, ατάλαντοι τύποι σε φαντάσματα-θέατρα, με σκηνικά ρεφενέ απ' τα σπίτια τους και έργα γραμμένα απ' τους ίδιους, μόνο και μόνο για να έχουν έτοιμη απάντηση στο αιώνιο ερώτημα που ταλανίζει τη φάρα τους: "ΕΙΣΑΙ ΚΑΠΟΥ ΦΕΤΟΣ;;;;;;;;". 


Έτυχε κάποια στιγμή στη ζωή μου να έχω μια περιστασιακή σχέση με μια ηθοποιό, δυστυχώς ατάλαντη πλην όμως εργατική, πρόθυμη και δεκτική στις κριτικές, η οποία έτρεμε στη σκέψη και μόνο ότι θα συναντούσε κάποιο γνωστό της και δεν θα είχε τι να του απαντήσει όταν εκείνος θα τη ρώταγε αν παίζει κάπου φέτος. Προσπάθησα να την καταλάβω, να της μιλήσω, να τη βοηθήσω να συνέλθει από το παραλήρημα αλλά τζίφος. "Αν δεν παίζω θα πεθάνω. Είμαι ταγμένη γι' αυτό." Και τότε της απαντούσα: "Με ποιό τίμημα; Να παίζεις σε άθλιες παραστάσεις ό,τι νά 'ναι;" Κι όταν εκείνη μου απαντούσε: "Ο ηθοποιός είναι μαριονέτα. Είναι η δουλειά του αυτή. Πρέπει να παίζει. Ό,τι να 'ναι. Όπου να 'ναι. Με όποιον. Αρκεί να παίζει. Είναι η τροφή του." εγώ απλά απομακρυνόμουν και προσπαθούσα να βρω τι ήταν αυτό που με τρόμαζε σε αυτήν τη φράση.


Νομίζω ότι βλέποντας αυτήν παράσταση (ο θεός να την κάνει), κατανόησα πλήρως αυτόν τον παραλογισμό της. Παρακολουθώντας τους ηθοποιούς, μισοξεβαμμένους (ή βαμμένους ειδικά για το φουαγιέ), με τα ρούχα της ζωής τους (λες και τα κοστούμια της παράστασης δεν ήταν της ζωής τους αλλά τέλοσπάντων...) να βγαίνουν από το θέατρο, διέκρινα στα μάτια τους μια θολούρα, σα να ήταν υπό την επήρεια ναρκωτικών. Χαμογελούσαν στα καλά σχόλια των συγγενών και φίλων, τους εξηγούσαν "πόσο δύσκολος ρόλος ήταν ο συγκεκριμένος", μερικοί έλεγαν "αχ...και δεν με πέτυχες σε καλή μέρα σήμερα...", "και που να μ'έβλεπες χτες...τώρα έχω και φαρυγγίτιδα..."... Όλος αυτός ο κόσμος, (γιατί δεν είναι λίγοι) με αυτή τη θολούρα στο μάτι, αυτές τις ψεύτικες ελπίδες για μια μελλοντική καριέρα, αυτή η πίστη στο ανύπαρκτο ταλέντο τους και εν τέλει αυτή η απεριόριστη ανάγκη τους για μια ταυτότητα.
Αν και οι περισσότεροι, είμαι σίγουρος ότι έχουν καταλάβει μέσα τους τα πάντα, δεν πρόκειται ποτέ να το παραδεχτούν. Εθελοτυφλούν για να μη χάσουν τη ζωή τους. Προτιμούν να δουλεύουν σαν τα σκυλιά σε ένα σωρό άσχετες δουλειές για να μπορούν να ζουν και παράλληλα να καυχιούνται ότι συμμετέχουν σε μια πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση από την οποία όχι μόνο δεν βγάζουν φράγκο αλλά μπαίνουν και μέσα.


Παράξενα όντα, έλεγα παλιά, οι ηθοποιοί. Τελικά όμως, με λύπη μου διαπιστώνω ότι το ίδιο συμβαίνει σε όλους τους κλάδους. Άνθρωποι φοβισμένοι, απογοητευμένοι που πήραν έναν λανθασμένο δρόμο, αλλά είναι πια αργά και αδυνατούν να κάνουν πίσω. Κι αν το παραδεχτούν, τί θα κάνουν μετά; Που θα πάνε; Πως θα ξεκινήσουν πάλι απο το μηδέν; Ειδικά όταν το επάγγελμά τους έχει άμεση σχέση με το ναρκισσισμό που όλοι μας λίγο ή πολύ κουβαλάμε, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Πως να παραδεχτεί ένα κορίτσι που έφυγε από το σπίτι της κακήν κακώς κυνηγώντας το όνειρο της ζωής της, δουλεύοντας μέρα νύχτα για να πληρώνει τη δραματική, που ζάλιζε όλον τον μικρόκοσμό της για το μεγάλο της πάθος, ότι έκανε απλά...λάθος; Και η περίπτωση που το αναγνωρίζει αλλά δεν μπορεί να το κοινοποιήσει, είναι η καλή εκδοχή. Γιατί συνήθως οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούν εκείνους οι οποίοι  ακόμα πιστεύουν ότι δεν έχει έρθει η κατάλληλη ώρα, ότι υπήρξαν άτυχοι, ότι κάποιος συνομώτησε εναντίον τους, ότι υπηρετούν ένα μελλοντικό όραμα που δεν είναι ακόμα αποδεκτό...


Κι εκεί αρχίζει το δράμα. Που φυσικά, όταν πρόκειται για εχέφρονες ενήλικες, δεν αποτελεί παρά αποκλειστική των (τους) ευθύνη. Έτσι, μετά το τελευταίο συμπέρασμα, δικαιούμαι να δηλώνω ευθαρσώς ότι γελάω με κριτικές σαν την παρακάτω, χωρίς να αισθάνομαι τύψεις για τους κακόμοιρους συντελεστές που τις υπογράφουν εμμέσως πλην σαφώς, διατηρώντας πάντα μια κρυφή ελπίδα για μια μελλοντική τους αφύπνιση...


"ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ.. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ, ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ..Η ΠΟΡΤΑ ΜΕ ΕΒΑΖΕ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΝΑ ΒΛΕΠΩ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ.ΗΤΑΝ ΣΑΝ ΚΑΔΡΟ.. Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ..ΟΛΟΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ. ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΕΙΔΑ ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ..ΚΟΥΡΑΣΤΗΚΑ ΝΑ ΒΛΕΠΩ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ. ΜΗ ΔΟΥΜΕ ΚΑΤΙ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΑΜΕΣΩΣ ΝΑ ΤΟ ΚΡΕΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ.ΞΑΦΝΙΚΑ ΟΛΟΙ ΓΙΝΑΜΕ ΚΡΙΤΙΚΟΙ. 
ΜΠΡΑΒΟ. ΕΤΣΙ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΤΑΙ..ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΠΟΥ ΣΠΟΥΔΑΖΩ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΞΕΤΡΥΠΩΝΟΥΝ ΟΜΑΔΕΣ ΜΕ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΠΟΔΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΕΔΩ. Η ΚΟΠΕΛΑ ΠΟΥ ΤΟ ΕΓΡΑΨΕ , ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΩ ΝΑ ΠΑΕΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΞΩ , ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ ΚΟΛΛΗΜΕΝΑ ΜΥΑΛΑ!"

Τhe Idiot

Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από τον Ηλίθιο του Ντοστογιέφσκι. 

Myshkin was sitting beside him motionless on the floor, and every time the delirious man broke into screaming or babble, he hastened to pass his trembling hand softly over his hair and cheeks, as though caressing and soothing him. But by now he could understand no questions he was asked and did not recognise the people surrounding him; and if Schneider himself had come from Switzerland to look at his former pupil and patient, remembering the condition in which Myshkin had sometimes been during the first year of his stay in Switzerland, he would have flung up his hands in despair and would have said as he did then, "An idiot!"

The Idiot, Fyodor Dostoevsky, Wordsworth Classics